{mospagebreak title=Αλιεία}

Τα αλιεύματα της λίμνης της Καστοριάς είναι από τα πλουσιότερα των λιμνών της Ελλάδας. Η αλιεία άλλωστε είχε πάρα πολλά να προσφέρει στην οικονομία της περιοχής, αν και οι ποσότητες των αλιευμάτων τα τελευταία χρόνια είναι μικρότερες από παλιά.

Σήμερα, υπάρχουν περίπου 110 εγγεγραμμένοι επαγγελματίες ψαράδες από την πόλη της Καστοριάς και τις παραλίμνιες κοινότητες. Βεβαίως, υπάρχει και ένας μεγάλος αριθμός (περισσότεροι από 500) ερασιτεχνών αλιέων, που τους συναντά κανείς στις όχθες της λίμνης να ψαρεύουν με τα μακριά καλάμια τους.

Κυπρίνοι (γριβάδια), γουλιανοί, τούρνες, πλατίκες, πρικιά (πέρκες), είναι ορισμένα από τα ιδιαίτερα νόστιμα είδη ψαριών που αλιεύονται στη λίμνη της Καστοριάς.

Για τους επαγγελματίες ψαράδες, οι μεγαλύτερες "ψαριές" αφορούν την αλίευση της πεταλούδας, είδους ξενικού της λίμνης, όχι ιδιαίτερα νόστιμου, που όμως αλιεύεται σε πολύ μεγάλες ποσότητες και είτε εξάγεται στην Αλβανία είτε πωλείται για ιχθυοτροφή.

{mospagebreak title=Βιοποικιλότητα}

Στη λίμνη εμφανίζεται υψηλή πρωτογενής και δευτερογενής παραγωγικότητα, που διαφαίνεται από την πλούσια υδροχαρή και υδρόφιλη βλάστηση που την περιβάλλει, αλλά και τις μεγάλες ποσότητες αλιευμάτων, καθώς και από τους μεγάλους αριθμούς υδρόβιων πουλιών που φιλοξενούνται.

Η λίμνη της Καστοριάς είναι η μοναδική φυσική λίμνη της χώρας, στην οποία εξακολουθούν να υπάρχουν εκτάσεις δασών υδρόφιλων δέντρων, που συνιστούν σήμερα έναν από τους σπανιότερους οικότοπους του Ευρωπαϊκού χώρου.

Η λίμνη αποτελεί σημαντικό πεδίο διατροφής χιλιάδων υδρόβιων και παρυδάτιων πουλιών σε όλες τις εποχές. Ο συνολικός αριθμός των ειδών ξεπερνά τα 180 και πολλά από αυτά (περισσότερα από 50) είναι ήδη σπάνια και απειλούμενα, προστατευόμενα από τη διεθνή και εθνική νομοθεσία.

Ειδικότερα:

• Στη λίμνη διαχειμάζουν πολλές δεκάδες έως και εκατοντάδες Αγριοπελεκάνοι.
• Φωλιάζουν τέσσερα είδη τσικνιάδων (Νανοτσικνιάδες, Νυχτοκόρακες, Κρυπτοτσικνιάδες, Σταχτοτσικνιάδες), καθώς και πολυάριθμα Σκουφοβουτηχτάρια.
• Είναι η μοναδική λίμνη στην Ελλάδα όπου αναπαράγεται σε πολλές δεκάδες ζευγάρια ο Βουβόκυκνος.
• Στην παράχθια ζώνη της λίμνης δημιουργούνται ενδιαφέρουσες διαβαθμίσεις υδρόφιλης και υδροχαρούς βλάστησης, που φιλοξενούν ακόμη μία πολύ ενδιαφέρουσα και ποικίλη πανίδα θηλαστικών, ερπετών και αμφίβιων, όπου περιλαμβάνονται προστατευόμενα είδη.

Για τους λόγους αυτούς, η λίμνη της Καστοριάς χαρακτηρίζεται ως ένας από τους πιο πλούσιους υγροβιότοπους στην Ελλάδα.

Φωτογραφίες Χ. Τόσκου

Η αισθητική αξία της λίμνης είναι ιδιαίτερα σημαντική. Ο περίπατος στην παραλία, το τρέξιμο ή η ποδηλασία κατά μήκος της όχθης στη χερσόνησο της λίμνης, κάτω από τα πλατάνια και τις ιτιές, όπως επίσης και η βαρκάδα ή το ψάρεμα, είναι συχνές δραστηριότητες αναψυχής για τους Καστοριανούς.

Η κωπηλασία, το σκι στα νερά της λίμνης και η ιστιοπλοϊα προσφέρουν, πέρα από την άθληση, ένα ενδιαφέρον θέαμα, καθώς συχνά διοργανώνονται από τα ναυταθλητικά σωματεία της περιοχής πανελλήνιοι, αλλά και διεθνείς, αγώνες.
Την τελευταία διετία δίνεται μια ακόμη ευκαιρία περιήγησης στη λίμνη, με το καραβάκι που έχει θέσει σε λειτουργία ο Δήμος Καστοριάς. Με τις καθημερινές περιηγητικές του διαδρομές, δίνει την ευκαιρία στους Καστοριανούς και στους επισκέπτες να χαρούν σπάνιες εικόνες του τοπίου, αλλά και να δουν την πόλη της Καστοριάς από άλλη οπτική γωνία. Να δουν την πόλη μέσα από τη λίμνη.

Στα βόρεια και βορειοδυτικά της λίμνης απλώνονται τμήματα ενός από τα λιγοστά παραλίμνια δάση που έχουν απομείνει στη χώρα μας. Από μακριά, προσφέρεται ένα θέαμα μοναδικό, αλλά θα πρέπει κανείς να επιχειρήσει να βαδίσει μέσα του για να νιώσει το μεγαλείο του. Πελώρια πλατάνια, σκλήθρα, ιτιές, λεύκες και, ανάμεσά τους, διάφορα μικρότερα και αναρριχώμενα φυτά δημιουργούν την αίσθηση πραγματικής "ζούγκλας". Ο περίπατος στο παραλίμνιο δάσος της Καστοριάς αποτελεί μια σπάνια εμπειρία για τους λάτρεις της φύσης.

Η λίμνη της Καστοριάς και η ευρύτερη περιοχή της προσφέρεται για οικοτουριστικές διαδρομές και στο πλαίσιο αυτό ο Δήμος Καστοριάς έχει προχωρήσει στη δημιουργία περιπατητικού πεζόδρομου-ποδηλατόδρομου γύρω από τη λίμνη.

{mospagebreak title=Εκπαίδευση}

Η επιστημονική αξία της λίμνης, όπως άλλωστε και όλων των υγροβιοτόπων, είναι προφανής. Επιστημονικά θέματα, όπως η απογραφή, η ταξινόμηση, η αξιολόγηση, η παρακολούθηση του υγροτοπικού οικοσυστήματος, η βιοποικιλότητα, η χρήση των υγροτοπικών ενδιαιτημάτων κ.α. αποτελούν πεδία αξιόλογης ερευνητικής προσπάθειας.

Η λίμνη της Καστοριάς αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους υγροβιότοπους της χώρας για τη μελέτη τέτοιων θεμάτων. Γι' αυτό και ο Δήμος Καστοριάς δημιουργεί Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Ενημέρωσης, καθώς και Πρότυπο Ενυδρείο, όπου θα υπάρχει αναπαράσταση των οικοσυστημάτων των γλυκών νερών. Στην Καστοριά, άλλωστε, υπάρχει και ένα από τα πρώτα Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της χώρας.

Το ΚΠΕ Καστοριάς δημιουργήθηκε με τη συνεργασία του Δήμου Καστοριάς και του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων. Τα προγράμματά του, με κυρίαρχο το θέμα του νερού και της λίμνης, παρακολουθούν περίπου 2500 μαθητές κάθε χρόνο. Τα προγράμματα αυτά δίνουν την ευκαιρία στους μαθητές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης απ' όλη τη χώρα, με βιωματική προσέγγιση, διεπιστημονικότητα, ομαδική εργασία και εναλλαγή ρόλων, να γνωρίσουν την αξία της φύσης και αποσκοπούν στην εκπαίδευση, ευαισθητοποίηση και ενεργοποίησή τους.