Για τη χρονική περίοδο από τον 6^ο ως το 10^ο μ.Χ. αι. η Καστοριά δεν μνημονεύεται από ιστορικούς ή χρονογράφους.

Υπάρχουν ωστόσο σποραδικά στοιχεία, που επιβεβαιώνουν τη συνέχιση της ζωής της πόλης.

Ως τέτοια στοιχεία αναφέρονται:

Α) Η εντοιχισμένη πλάκα στο Κουρσούμ τζαμί, το οποίο κτίστηκε πάνω σε παλαιοχριστινιανικό ναό της Αγ. Παρασκευής.

Β) Το παλαιοχριστιανικό κιονόκρανο στην εκκλησία του Ταξιάρχη Μητροπόλεως.

Γ) Η σε 12σύλλαβο μέτρο επιγραφή σε τοιχογραφία του Αγίου Νικολάου,

Δ) Η αναφορά του Κεδρηνού ότι η αυτοκράτειρα Ειρήνη,σύζυγος του Λέοντα Δ' ,το 780 μ.Χ, επειδή φοβόταν τις εναντίον της δραστηριότητες του γιου της, του Κωνσταντίνου ΣΤ', ο οποίος τότε ήταν 11 χρονών, εξόρισε τους οπαδούς του-ανάμεσά τους και το Θεόδωρο Καμουλιανό-στην Καστοριά. Ήδη από τον 9^ο μ.Χ. αι. υπάρχουν πληροφορίες για καλλιτεχνική ζωή και οικονομικές δραστηριότητες, οι οποίες συνεχίστηκαν και κατά τους επόμενους αιώνες.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ-ΚΕΙΜΕΝΑ:

Κεδρηνός ΙΙ, 24: «Η δε (Ειρήνη) τουτο μαθουσα παρά του Σταυρακίου, τους μεν ανθρώπους αυτού πάντας τύψασα εξωρισεν, τον δε μάγιστρονκαι Θεόδωρον πατρίκιον τον Καμουλιανόν και ετέρους των εν τέλει εξώρισεν εν Καιστορία». Η πληροφορία αυτή είχε σταθεί αιτία, ώστε να θεωρηθεί η Καστοριά ως τόπος εξορίας των βυζαντινών.

ε) Η περιγραφή της φυγής της Αγίας Θεοδώρας για την Καστοριά σε σωζόμενη βιογραφία, όπου μνημονεύεται ότι η Αγίααπό φόβο μιας πειρατικής επιδρομής πήγε με τους γονείς της στην Καστοριά, επιβεβαιώνουν τη συνέχιση της ζωής στην πόλη. (Δ. Ξυνάλατος. Οι Έλληνες και οι Βούλγαροι στη Μακεδονία και τη Θράκη, Αθήνα 1944).

PHOTO: Fr.Geyer, C.O. Mueller, θεωρούν την Άνω Μακεδονία κοιτίδα της δυναστείας των μακεδόνων. O H. Bengston,Griechische Geschichte, Verlag Beck, 1981, S. 278 γράφει: Urzelle des makedonischen Staates sind die suedliche Landschaften Elimeia und Orestis,am oberen Haliakmon an der thessalischen Grenzen gelegen. Άλλοι ερευνητές θεωρούν ότι το όνομα Μακεδόνες το πήραν τα φύλα αυτά μετά την κατάκτησή τους από τους Μακεδόνες της Ημαθίας. [Περισσότερα : Κανατσούλη Δημ. Η δυτική Μακεδονία κατά τους αρχαίους χρόνους, ΕΜΣ και ΙΜΧΑ [24], Θες/νικη 1958 ( όπου υπάρχει και η σχετική βιβλιογραφία]. Του ιδίου, Η μακεδονική πόλις ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ 4 [1955 - 1960]